اکتشاف و محیط‌زیست، هدف استراتژیک نظام مهندسی معدن

ایران، جزو امن‌ترین کشورهای معدنی ۲۰۱۶میلادی
ژانویه 13, 2016
افزایش بهره‌وری معادن با همکاری دانشگاهیان
ژانویه 17, 2016

جلسه گردهمایی گروه‌های تخصصی معدن سازمان نظام مهندسی معدن استان‌ها با حضور علی یزدانی معاون توسعه مدیریت، منابع و امور استان‌ها وزارت صنعت، معدن و تجارت، نادعلی اسماعیلی دهج رییس سازمان نظام مهندسی معدن ایران و نمایندگان این گروه تخصصی پنجشنبه در محل وزارت صنعت، معدن و تجارت برگزار شد.

در این جلسه با اشاره به نقش سازمان‌ها و تشکل‌های مختلف در حوزه معدن برای پیشبرد اهداف، اقدامات مورد نیاز فعالیت معدنکاری نیاز است مورد بحث و بررسی قرار گرفت تا این بخش به عنوان نماینده حاکمیت، نقش خود برای صیانت از معادن را به بهترین شکل ایفا کند.
معاون توسعه مدیریت، منابع و امور استان‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در این گردهمایی بیان کرد: اگر نیم نگاهی به وضعیت کشور در حوزه معدن نسبت به سایر کشورهای جهان داشته باشیم رسالت کمیته‌های تخصصی بیشتر آشکار می‌شود.
علی یزدانی در ادامه گفت: سازمان نظام مهندسی معدن یکی از بزرگترین و مهم‌ترین تشکل‌هایی است که می‌تواند در حوزه معدن جهش ایجاد کرده و منجر به اشتغالزایی شود. این تشکل می‌تواند با استفاده از ظرفیت عظیم خدادادی که در اختیار دارد با انجام اقدامات کارشناسی، در اقتصاد کشور نقش آفرین باشد.
یزدانی گفت: در سال ۲۰۱۲م، از حدود ۲۳ میلیارد دلار صادرات سنگ‌های تزئینی در جهان، سهم ایران ۱۹۰ میلیون دلار بوده است.
به گفته معاون توسعه مدیریت، منابع و امور استان‌ها وزارت صنعت، معدن و تجارت، موضوع اقتصاد خلاق، یکی از مباحث مطرح شده در صنایع دستی است که جایگاه قابل قبولی در جهان داشته، اما در ایران توجه کمتری به آن شده است.

وی با اشاره به اینکه یکی از شاخه‌های صنایع‌دستی در بخش معدن قرار گرفته و آن فرآوری سنگ‌های تزئینی و تولید محصولات مختلف است، گفت: در سال‌های بسیار دور، همچون عهد ساسانیان بسیاری از پایه‌های مبل‌ها از مفرغ ساخته می‌شدند که این موضوع نشان از سابقه طولانی معدنکاری در ایران و استفاده از کانی‌های مختلف در صنایع دارد.
یزدانی اظهار کرد: ایران به عنوان چهارمین تولیدکننده سنگ‌های تزئینی در جهان است اما سهمش از صادرات تنها۱۹۰ میلیون دلار است و تعداد شرکت‌های فعال در حوزه صادراتی کم است.
او بر این باور است تشکل‌ها نقش مهمی در ارتقا و بهره‌وری بخش‌های مختلف از جمله معدن دارند و اگر سازمان نظام مهندسی معدن، اهمیت و جایگاه این تشکل و شاخه‌های مرتبط با آن را دانسته و رو به جلو گام بردارد به طور یقین در توسعه کشور نقش پیشران خواهد داشت.
معاون توسعه مدیریت، منابع و امور استان‌ها وزارت صنعت، معدن و تجارت به ۴ شاخه متالورژی، نقشه‌برداری، زمین‌شناسی و معدن موجود در سازمان نظام مهندسی معدن اشاره کرد و گفت: برای بهبود عملکرد سازمان باید با افراد صاحب نظر در همه حال وارد تعامل شد. در حال حاضر به جز انجمن‌های قدیمی و توانمند فعال در حوزه معدن، انجمن‌های دیگری نیز در حال شکل‌گیری هستند و از جمله مهم‌ترین آنها شرکت‌های دانش‌بنیان است. در این میان می‌توان با برقراری ارتباط با آنها مسائل مربوط به معدن را به شکل بهتری به سرانجام رساند.

هزینه قابل قبول مالیاتی

یزدانی همچنین در ادامه گفت: به طور قطع سازمان‌های نظام مهندسی استان‌های مختلف باید با انجمن‌های خارج از کمیته‌ها، همچون تولیدکنندگان و صادرکنندگان و زمین‌شناسان و حوزه متالورژی که دارای بدنه کارشناسی هستند وارد همکاری شده و بعد از برگزاری نشست‌های منظم و برنامه‌ریزی شده، برآیند تفکر و خرد جمعی صاحب‌نظران در استان را در اختیار سازمان نظام مهندسی کشور قرار دهند.
وی با بیان اینکه فعالیت‌های اکتشافی در بخش معدن دارای ریسک است، افزود: در قانون برنامه ششم توسعه برای بخش اکتشاف، بندی پیش‌بینی شده که در صورت نهایی شدن و راهیابی به مجلس شورای اسلامی، هزینه‌های اکتشاف، هزینه‌ای قابل قبول به حساب آمده و از معافیت مالیاتی برخوردار شود؛ یعنی مالیات این بخش از سرجمع هزینه‌های معدنی محاسبه شده و این کمک بزرگی به بخش اکتشاف کشور است.
یزدانی اظهار کرد: با ایجاد تعامل بین سازمان نظام مهندسی معدن و سایر تشکل‌های مختلف، می‌توان اصلاحات قانون نظام مهندسی معدن و قانون معادن را انجام داد.
معاون توسعه مدیریت، منابع و امور استان‌ها وزارت صنعت، معدن و تجارت حضور مسئولان فنی را لازم و فعالیت آنها را ارزنده قلمداد کرد و گفت: نوع تصمیم‌گیری برای حضور مسئولان فنی در حوزه فعالیت‌های اکتشافی با بهره‌برداری متفاوت بوده و یکسان نیست.
یزدانی گفت: یکی از دلایل همگام نبودن صنعت ایران با جهان، اهمیت ندادن سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به بخش توسعه و پژوهش است و دلیل آن مشخص نبودن نتایج پژوهش همچون حوزه اکتشافات معدنی است. بنابراین افراد فعال در سازمان نظام مهندسی باید به گونه‌ای عمل کنند تا اهمیت بخش پژوهش برای معدنکاران مشخص شود. او به نقش مهم و تعیین‌کننده سازمان نظام مهندسی معدن اشاره کرد و افزود: سازمان نظام مهندسی معدن ایران به عنوان نماینده حاکمیت نقش صیانت از معادن را که انفال هستند برعهده دارد.

رکود حاکم بر بخش معدن و نفت

معاون توسعه مدیریت، منابع و امور استان‌ها وزارت صنعت، معدن و تجارت به آمار تولید مواد معدنی در سال‌های گذشته اشاره و اظهار کرد: در سال ۲۰۰۵م، تولید مواد معدنی کشورهای جهان حدود ۲/۹ میلیارد تن بوده که در سال۲۰۱۳ م، به ۲/۷ میلیارد تن کاهش پیدا کرد. البته هم‌اکنون رکود تنها در بخش معدن حاکم نبوده و در حوزه نفت نیز دیده می‌شود.
یزدانی ادامه داد: در سال ۱۳۸۶ حدود ۴۲۰ میلیون دلار صادرات مواد معدنی داشتیم که با رشد ۲۵درصدی به ۲ میلیارد هم رسید؛ اما با گذر زمان و تغییر شرایط در سال ۱۳۹۳ به ۱/۲ میلیارد دلار کاهش پیدا کرد.
وی به دو نکته حائز اهمیت اشاره کرد و گفت: نخستین مولفه که بیشتر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به آن توجه دارند، محیط‌زیست است. در ایران نیز باید به مسائل زیست‌محیطی اهمیت بیشتری داده شود در این زمینه سازمان نظام مهندسی نیز با ارائه پیشنهاد برای اعمال نظارت هر چه بهتر بر معادن کشور نقش آفرین شده تا کمترین تخریب محیط‌زیست از فعالیت‌های معدنکاری به وجود آید.
یزدانی درباره موضوع تصریح کرد: اقتصادهای نوظهور و کشورهای توسعه یافته معدن خیز، در سیاست‌های خود برای اکتشاف اهمیت زیادی قائل هستند. در این میان، رسالت سازمان نظام مهندسی معدن برای ارائه برنامه در حوزه اکتشاف با توجه به ساختار زمین‌شناسی کشور احساس می‌شود. البته آنها با ارائه برنامه و راهکار برای فعالیت‌های اکتشافی، می‌توانند از اعتبارهایی که سازمان‌های دولتی که برای بخش اکتشافات در نظر گرفته‌اند، استفاده کنند.
او معتقد است که در شرایط امروزی و توجهی که به بخش معدن وجود دارد و از آن مهم‌تر تاکید رهبر معظم انقلاب بر این موضوع، نقش سازمان نظام مهندسی معدن برای دستیابی به اهداف تعیین شده پررنگ‌تر و قوی‌تر شده است.

تعامل خوب با معاونت‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت

نادعلی اسماعیلی دهج، رییس سازمان نظام مهندسی کشور نیز در این جلسه با بیان اینکه گروه‌های تخصصی به عنوان بازوی اجرایی هیات مدیره و شورای مرکزی هستند، گفت: اگر بخواهیم هیات مدیره قوی داشته باشیم باید گروه‌های تخصصی به هیات مدیره‌ها خوراک دهند.
وی افزود: درحال‌حاضر سازمان نظام مهندسی ایران تعامل بسیار خوبی با تمام معاونت‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت دارد و بستر لازم برای انتقال کارهای غیرحاکمیتی به این سازمان فراهم است. در این میان باید کارها را با همکاری، نظم و انضباط انجام داده و این موضوع جز با تلاش گروه‌های تخصصی امکانپذیر نیست.
در ادامه این جلسه، بهروز قادری، رییس گروه تخصصی معدن سازمان مواردی را در ارتباط با جلسات این گروه تخصصی در دوره‌های گذشته و اهداف برگزاری این گردهمایی بیان کرد.

گسترش صمت