یکی از راهکارهایی که دولت میتواند برای طراحی و ایجاد شهرکهای معدنی انجام دهد، شناسایی مناطقی از کشور به عنوان کلونیهای معدنی است که عمده آنها در مناطق محروم و مرزی به شکل خدادادی موجود هستند و با طراحی شهرکهای معدنی در این مناطق زیرساختهای کاملا تخصصی برای فعالیتهای معدنی بنا کند.
تمام کسانی که در این مناطق و شهرکها زندگی میکنند به صورت مستقیم و غیرمستقیم از بخش معدن روزی بهدست میآورند. گفتنی است یکی از بهترین فعالیتهایی که در ایران برای صرفهجویی در میزان مصرف آب میتوان انجام داد، احداث شهرکهای معدنی در کشور است.
نمونههایی از این دست شهرکها در کشورهای پیشرو معدنی همچون انگلستان، استرالیا، چین، افریقای جنوبی و… بنا شده که ویژه مواد معدنی هستند. حال اگر این اتفاق در ایران رخ دهد و نسبت به ایجاد شهرکهای معدنی اقدام شود در آن زمان میتوان برای تامین منابع آبی، برای انتقال آب اقدام کرد. تنها در این صورت انتقال آب دارای ارزش خواهد بود اما اگر قرار باشد فقط برای یک پروژه معدنی خطوطی برای انتقال آب کشیده شود، کار اشتباهی خواهد بود.
البته باید گفت که منابع آبی در ایران از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. بنابراین باید از آب محدود موجود در کشور به گونهای استفاده شود که کمترین پرتی را داشته باشد. در شرایط کنونی هر نوع روشی که باعث پرتی آب یا استفاده غیراولویتدار است باید ترک شود.
حال باتوجه به اینکه پروژههای معدنی نیازمند منابع آبی هستند، بنابراین باید برنامهریزی و طراحی پروژهها به گونهای باشد که منابع آبی در دسترس باشد. ایجاد شهرکهای معدنی در حاشیه مرزهای شرقی کشور و جنوب ایران «چابهار» راهکار خوبی است که زمینه را برای توسعه و آبادسازی منطقه فراهم میکند. حال اگر چنین برنامهای اجرایی شود دولت برای حضور شرکتهای سرمایهگذار داخلی و خارجی مانند دیگر کشورها موارد تشویقی در نظر میگیرد.
در واقع ایجاد یک شهرک صنعتی، باعث تجمع تمام سرمایهگذاریها در یک منطقه مشخص شده و همچنین با طراحی مهندسی صحیح برای مصرف آب و انرژی ایجاد شده، تکلیف مباحث زیستمحیطی نیز در این دست از شهرکها روشن میشود. به این ترتیب که با اجرای فعالیت کلان محیطزیستی در منطقه میزان تخریبی که ممکن است در سالهای آینده به وجود بیاید مورد بررسی قرار میگیرند.
هماکنون این نوع فعالیت معدنکاری که به شکل پراکنده و سلیقهای انجام میشود که در سرمایهگذاری بلند مدت با مشکل روبهرو خواهد شد.
مهرداد اکبریان – عضو انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگآهن ایران
منبع: گسترش صمت